حالا که جنگ روسیه در اوکراین وارد دومین ماه می‌شود و اوکراینی‌ها رسما ثابت کردند این جنگ فراتر از چیزی است که ولادیمیر پوتین انتظارش را داشت، این نگرانی افزایش می‌یابد که نیروهای مهاجم ممکن است برای تضمین پیروزی به استفاده از سلاح‌های شیمیایی متوسل شوند.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین هفته گذشته در نشست سران ناتو در بروکسل مدعی شد که روسیه قبلا هم بمب فسفر سفید به سمت غیرنظامیان شهرهای کشورش شلیک کرده است.

او گفت: «اتفاقا امروز صبح از بمب‌های فسفری استفاده شد. بمب‌های فسفر روسیه‌. بازهم بزرگسالان و کودکان کشته شدند.»

جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده در همان گردهمایی هشدار داد که آغاز جنگ شیمیایی یک «تهدید واقعی» است، در حالی که ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو اعلام کرد چنین اقدامی به هر شکل که باشد «نقض آشکار قوانین بین‌المللی» است و «عواقب گسترده‌ای خواهد داشت» و «ماهیت درگیری را کاملا تغییر خواهد داد.»

گفته‌های آقای زلنسکی پس از آن عنوان شد که اولکسی بیلوشیتسکی، معاون رئیس پلیس کی‌یف روز دوشنبه ۲۲ مارس (۲ فروردین) ویدیویی را در توییتر منتشر کرد که در آن موشکی گیر کرده در زمین در حال دود کردن دیده می‌شد و در توضیح آن نوشته بود: «استفاده دوباره از بمب فسفری در کراماتورسک.»

مقام‌های اوکراینی قبلا هم روسیه را به استفاده از بمب‌های فسفر سفید در حمله به شهرهای لوتسک در غرب و پوپاسنا در شرق متهم کرده بودند.

همچنین گفته می‌شود که از زمان آغاز جنگ در ۲۴ فوریه (۵ اسفند) بمب‌های خوشه‌ای نیز به سمت هدف‌های اوکراینی شلیک شده‌اند و این در حالی است که وزارت دفاع بریتانیا گفت کرملین به استفاده از سلاح‌های گرمافشاری اعتراف کرده است.

فسفر سفید ماده شفاف مایل به زرد یا بی‌رنگی است که بافتی شبیه موم و بویی شبیه سیر دارد و در تماس با اکسیژن هوا بلافاصله مشتعل می‌شود و دودی براق تولید می‌کند.

نمی‌توان آن را با آب خاموش کرد و حرارت آن تا دمای ۱۳۰۰ درجه سانتی‌گراد بالا می‌رود.

این اسید معمولا در جنگ برای ایجاد پرده‌های دود به منظور پنهان کردن حرکت نیروها، روشن کردن میدان جنگ در شب یا علامت‌گذاری هدف استفاده می‌شود و به دلیل همین کاربردهای عملی و این واقعیت که به صراحت برای هدف قرار دادن موجودات زنده در نظر گرفته نشده است در حال حاضر در پیمان تسلیحات شیمیایی ۱۹۹۳ با عنوان سلاح شیمیایی شناخته نمی‌شود.

با این حال بی‌شک می‌توان از آن همچون سلاح آتش‌زا به منظور معلول کردن، مسموم کردن یا کشتار کورکورانه استفاده کرد و می‌دانیم که باعث جراحت‌های ریوی، قلبی، کبدی و کلیوی می‌شود و می‌تواند تمام سطح بدن را تا استخوان بسوزاند و اغلب باعث ایجاد زخم‌هایی شدید می‌شود و سوختگی‌های درجه سه ایجاد می‌کند که معمولا نیاز به پیوند پوست دارند.

دکتر رولا هالام، پزشک معالج قربانیان جنگ شیمیایی در سوریه در گزارشی از دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «سلاح‌های آتش‌زا باعث سوختگی‌های کشنده و بسیار بدتر از سوختگی‌های معمولی می‌شوند. می‌توانند همه چیز را بسوزانند. وقتی می‌توانند فلز را بسوزانند، گوشت و پوست انسان چطور می‌تواند در برابرش دوام بیاورد؟»

در پروتکل سوم پیمان جنگ‌افزارهای متعارف سال ۱۹۸۰ به صراحت استفاده جنگ‌افزاری از فسفر سفید علیه غیرنظامیان ممنوع شده است و رزمندگان و غیرزمندگان از هم متمایز شده‌اند یعنی فقط شلیک به گروه دوم نقض این پروتکل به شمار می‌آید.

در ضمن طبق بند ۳۵ پروتکل اول پیمان ژنو نیز هر جنگ‌افزار مسبب «رنج اضافی یا غیر ضروری» خلاف قانون است که می‌تواند شامل شلیک کورکورانه فسفر سفید بشود و این کار می‌تواند به طور بالقوه جنایت جنگی به شمار آید.

با این وجود، در چند سال اخیر دقیقا چنین کاربردهایی هم داشته است و موارد بسیاری از به کارگیری آن به‌وسیله ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده در نبرد فلوجه در جنگ سال ۲۰۰۴ عراق، به‌وسیله اسرائیل در غزه در سال ۲۰۰۹- ۲۰۰۸، به‌وسیله روسیه علیه مردم حلب در جریان مداخله در جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۶ و در نبرد با داعش در موصل در سال ۲۰۱۷ است.

اخیرا دیوید جانسون، محقق شرکت RAND و کهنه سرباز ارتش در مصاحبه با اینسایدر ضمن اظهار تاسف گفت: این بخشی از وحشت جنگ است. این جنگ‌افزارها برای مقاصد نظامی ساخته شده‌اند و راستش را بخواهید از آن‌ها استفاده می‌شود.

فسفر سفید هم در جنگ جهانی اول و هم در جنگ جهانی دوم استفاده شد و در زبان محاوره «وی‌پی» یا «ویلی‌پیت» نام دارد.

میراث آن را هنوز می‌توان احساس کرد: در اوت ۲۰۱۷، زن رهگذری در کنار رودخانه البه در نزدیکی هامبورگ قطعه‌ای را که گمان می‌کرد کهربا باشد از درون شن‌های خیس برداشت و درون جیب کت گذاشت که آتش گرفت و منفجر شد و این رهگذر نزدیک بود دچار آسیب شدیدی شود.

ایندیپندنت سابقه پرافتخاری در راه‌اندازی کارزارهای حمایت از حقوق آسیب‌پذیرترین اقشار دارد و در جنگ سال ۲۰۱۵ سوریه نیز کارزار «پناهندگان خوش‌ آمدید» را برای نخستین بار به راه انداختیم. اکنون آن کارزار را احیا کرده‌ایم و پس از بالا گرفتن بحران اوکراین این طومار را به راه انداختیم و از دولت می‌خواهیم تا در تضمین کمک‌رسانی‌ها بیش‌تر و سریع‌تر اقدام کند. برای کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد کارزار «پناهندگان خوش‌ آمدید» روی این نشانی کلیک کنید. برای امضای طومار نیز روی این نشانی کلیک کنید.

اگر مایل به کمک مالی هستید لطفا روی این نشانی کلیک کنید تا وارد صفحه ما به نام گوفاندمی شوید.